Αριστείδης Αλαφούζος (1924-2017)

Ο Αριστείδης Αλαφούζος δραστηριοποιήθηκε στους τομείς των κατασκευών, της ναυτιλίας και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους επιχειρηματίες της μεταπολεμικής Ελλάδας, με αξιοσημείωτο φιλανθρωπικό έργο.

Γεννήθηκε στην Οία της Σαντορίνης στις 9 Μαρτίου 1924 και καταγόταν από ναυτική και πολιτική οικογένεια του νησιού. Πατέρας του ήταν ο πλοίαρχος Ιωάννης Αλαφούζος. Μετά την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης το 1925, η οικογένειά του μετακόμισε στον Πειραιά και το 1940 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα για να διευκολύνει τον νεαρό Αριστείδη στις σπουδές του.

Τον Δεκέμβριο του 1941, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, χάνει τον πατέρα του και για να εξασφαλίσει τα προς το ζην αρχίζει να δουλεύει σε μία επιχείρηση υλοτομίας στη Μαλακάσα. Το φθινόπωρο του 1943 εισάγεται στη σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου με υψηλή βαθμολογία και λαμβάνει υποτροφία μέχρι τη λήψη του πτυχίου του το 1949.

Τα δύο τελευταία χρόνια των σπουδών του εργάστηκε σε γραφείο πολιτικού μηχανικού και ειδικεύτηκε σε τομείς της ειδικότητάς του, όπως λιμενικά, οικοδομικά, σιδηροδρομικά και βιομηχανικά έργα, καθώς και έργα οδοποιίας.

Μετά την απόλυσή του από τον στρατό το 1951, εργάστηκε ως επιβλέπων μηχανικός σε κατασκευαστικά έργα στο λιμάνι του Πειραιά, στο εργοστάσιο λιπασμάτων της πόλης και στα τέλη του 1953 ανέλαβε την κατασκευή του συγκροτήματος νικελίου στη Λάρυμνα.

Από τον Αύγουστο του 1954 ασχολήθηκε με την κατασκευή κατοικιών και δύο χρόνια αργότερα απέκτησε απέκτησε άδεια εργολήπτη δημοσίων έργων. Την ίδια χρονιά, ίδρυσε την τεχνική εταιρεία «Αριστείδης Αλαφούζος», η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε ΑΤΕ ΕΡΓΩΝ. Η εταιρεία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της Ελλάδος. Τα κύρια έργα που ανέλαβε ήταν η πρώτη μονάδα παραγωγής ενέργειας της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα, το ξενοδοχείο «Μον Παρνές» στην Πάρνηθα, το ξενοδοχειακό συγκρότημα του Αστέρα στη Βουλιαγμένη και βασικά υδραυλικά και οδικά έργα υποδομής στις κοιλάδες του Νέστου και του Αξιού. Η τεχνική του εταιρεία συνέχισε τη λειτουργία της μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘60, οπότε σταμάτησε να εργάζεται ως πολιτικός μηχανικός. Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας δεν ανέλαβε κανένα έργο κι εγκατέλειψε την Ελλάδα.

Από το 1964, ο Αριστείδης Αλαφούζος ξανασυνδέθηκε με την οικογενειακή παράδοση κι άρχισε να ασχολείται με τη ναυτιλία, σε μία περίοδο που ο ναυτιλιακός κόσμος περνούσε σοβαρή κρίση. Αγόρασε το πρώτο του μεταχειρισμένο πλοίο τον επόμενο χρόνο και μέχρι το 1967 είχε συνολικά 5 μεταχειρισμένα φορτηγά. Την ίδια χρονιά άνοιξε γραφείο στο Λονδίνο, όπου έμεινε μέχρι τον Απρίλιο του 1988. Το 1967 παρήγγειλε δύο πλοία σε ναυπηγεία της Μεγάλης Βρετανίας, ένα φορτηγό σε ιαπωνικό ναυπηγείο και δύο χρόνια αργότερα, το 1969, παρήγγειλε 5 γερμανικά πλοία τύπου Liberty. Παράλληλα, άνοιξε γραφείο στο Τόκιο, καθώς είχε αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς με την ιαπωνική αγορά και στη Μόσχα. Το 1974 παρήγγειλε δύο πλοία με ικανότητα μεταφοράς υγρού και ξηρού φορτίου, μεταφορικής ικανότητας 140,000 τόννων το καθένα.

Στα μέσα της δεκαετίας του ‘80 κατείχε 42 νεόκτιστα φορτηγά πλοία, κατασκευασμένα κυρίως στην Ιαπωνία. Ίδρυσε την «Glafki Maritime Company» και την «Kyklades Maritime Corporation», οι οποίες από το 1980 είναι μεταξύ των μεγαλύτερων ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών. Το 1985 εισήλθε στην αγορά των πετρελαιοφόρων, όταν εκμεταλλευόμενος την κρίση στη ναυτιλία, αγόρασε 16 πετρελαιοφόρα σε χαμηλό κόστος. Από τα τέλη της δεκαετίας του ‘80 ξεκίνησε τις παραγγελίες 17 καινουργών πετρελαιοφόρων, κυρίως από την Ιαπωνία.

Το 1988 ο Αλαφούζος μπήκε στον κόσμο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, αγοράζοντας από τον τραπεζίτη Γιώργο Κοσκωτά την εκδοτική εταιρεία Γραμμή ΑΕ, η οποία εξέδιδε την εφημερίδα «Καθημερινή», την οποία μετέτρεψε από την πλήρη παρακμή σε μία από τις ηγετικές εφημερίδες της Ελλάδας, κυρίως όσον αφορά την κυκλοφορία και την επιρροή στις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις της χώρας. Στην κατοχή του περιήλθε (από τον Κοσκωτά) και ο ραδιοφωνικός σταθμός SKY 100,4 (μετέπειτα ΣΚΑΪ).

Το 1998 η «Καθημερινή» και η «International Herald Tribune» (η οποία ανήκε στους New York Times) σύστησαν μία κοινή επιχείρηση για την έκδοση της αγγλόφωνης καθημερινής έκδοσης της «Καθημερινής» στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Αλβανία.

Η σχέση του Αριστείδη Αλαφούζου με τον τόπο καταγωγής του, την Οία, υπήρξε πολύ δυνατή. Επισκεπτόταν τη Σαντορίνη συχνά και είχε σημαντική συμβολή στην ανάπτυξή της: δώρισε το 1992 το εργοστάσιο αφαλάτωσης που καλύπτει τις ανάγκες του χωριού σε νερό, υποστήριξε τις ανασκαφές των αρχαίων πολιτισμών του Αιγαίου στο Ακρωτήρι, και συνέβαλε στην κατασκευή του μοντέρνου νοσοκομείου.

Στην Αθήνα συνεισέφερε τα κεφάλαια για τη δημιουργία μιας εξωτερικής ογκολογικής κλινικής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Σωτηρία».

Στις 13 Δεκεμβρίου 2009 τιμήθηκε από τον αυτοκράτορα της Ιαπωνίας Ακιχίτο με το Παράσημο του Τάγματος του Ανατέλλοντος Ηλίου, των Χρυσών Ακτίνων και Ροζέτας, δια χειρός του πρεσβευτή της Ιαπωνίας στην Ελλάδα, για τη συμβολή του στην ενδυνάμωση των ελληνοϊαπωνικών οικονομικών σχέσεων.

Από τον γάμο του με την Ελένη Βαλαούρη το 1955, απέκτησε δύο γιους, τον Ιωάννη Αλαφούζο (γ. 1957) και τον Θεμιστοκλή Αλαφούζο (γ. 1958), οι οποίοι συνεχίζουν το έργο του, καθώς του χαρίζουν επτά εγγόνια.

Ο Αριστείδης Αλαφούζος πέθανε στις 17 Μαΐου 2017, σε ηλικία 93 ετών.