Μητσοτάκης: Στην Παιδεία συντελείται μία σιωπηλή επανάσταση-Να μην επιστρέψουμε σε εποχές που θέλουμε να αφήσουμε πίσω μας

Κύριοι τέως Πρωθυπουργοί, Μακαριότατε, αγαπητοί συνάδελφοι στην Κυβέρνηση και στη Βουλή, κύριε Περιφερειάρχα, κυρίες και κύριοι Δήμαρχοι, αγαπητοί μαθητές, αγαπητοί φοιτητές, αγαπητά στελέχη της εκπαιδευτικής κοινότητας, κυρίες και κύριοι,

Θα ήθελα πραγματικά να επιφυλάξετε σήμερα το πιο θερμό σας χειροκρότημα, όχι σε μένα, αλλά σε αυτούς που έκαναν πράξη αυτό το πολύ σημαντικό έργο το οποίο παρουσιάσαμε. Δεν είναι άλλοι από τους εκπαιδευτικούς μας, από τα στελέχη της εκπαίδευσης, από τους μαθητές, από τους φοιτητές, από τα στελέχη του Υπουργείου Παιδείας.

Δεν σας κρύβω ότι αισθάνθηκα ικανοποίηση, αλλά τολμώ να πω και συγκίνηση, βλέποντας την ανασκόπηση του πολύ σημαντικού έργου που έχει γίνει αυτά τα τελευταία τέσσερα χρόνια, αλλά κυρίως ακούγοντας εκείνες τις προσωπικές ιστορίες συμπολιτών μας, τους οποίους με κάποιο τρόπο ακούμπησε αυτή η πολύ σημαντική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση την οποία υλοποιούμε.

Τολμώ να πω ότι δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι, πράγματι, στην εκπαίδευση τα τελευταία τέσσερα χρόνια συντελείται μία σιωπηλή επανάσταση. Μεγάλες αλλαγές, για τις οποίες μιλούσαμε εδώ και δεκαετίες, επιτέλους υλοποιούνται. Σίγουρα μπορούμε να κοιτάξουμε τους πολίτες στα μάτια και να τους πούμε: ναι, στον κεντρικό πυρήνα του προγράμματός μας για την εκπαίδευση, όπως ακριβώς τα παρουσιάσαμε πριν από τις εκλογές του 2019, τα είπαμε και τα κάνουμε πράξη. Ήμασταν συνεπείς στις προεκλογικές μας δεσμεύσεις.

Δεν το λέω αυτό ούτε με κομπορρημοσύνη, ούτε με οποιαδήποτε δόση αλαζονείας, αλλά για να τονίσω και πάλι ότι οι σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτών και πολιτικής χτίζονται, πρωτίστως, μέσα από την αξιοπιστία των λόγων και των έργων.

Ήρθαμε στα πράγματα με μία πολύ ξεκάθαρη θεώρηση για το πώς έπρεπε να κάνουμε βαθιές τομές στην εκπαίδευση, ξεκινώντας από το νηπιαγωγείο και καταλήγοντας στο πανεπιστήμιο.

Πράγματι, πολλές από αυτές τις τομές έχουν ήδη γίνει πράξη. Ξεκινώντας με το νηπιαγωγείο από τα 4 χρόνια, στο οποίο διδάσκουμε πια και αγγλικά, περνώντας σ’ ένα εξαιρετικά εμπλουτισμένο πρόγραμμα για την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, την οποία θα ήθελα να ξεχωρίσω, τα εργαστήρια δεξιοτήτων για τα οποία με τόσο θέρμη μάς μίλησε και η εκπαιδευτικός πληροφορικής που συμμετείχε στο πάνελ πριν από λίγο.

Γι’ αυτά τα εργαστήρια δεξιοτήτων, κυρίες και κύριοι, έχουμε πάρει τα εύσημα από πολλούς διεθνείς οργανισμούς. Γιατί ακριβώς καταφέρνουμε να εμπλουτίσουμε το πρόγραμμα του σχολείου με νέες δεξιότητες που κάνουν το σχολείο πιο ενδιαφέρον, πιο συναρπαστικό, όχι μόνο για τα παιδιά μας, αλλά και για τους εκπαιδευτικούς μας, οι οποίοι τα έχουν αγκαλιάσει διαισθανόμενοι και οι ίδιοι τη σημαντική τους προστιθέμενη αξία.

Δεν θα μπορούσα σε αυτό το σημείο να μην σταθώ στην, ίσως, σημαντικότερη παρέμβασή μας που αφορά το ανθρώπινο δυναμικό, που δεν είναι άλλη από τον διορισμό 25.000 μόνιμων εκπαιδευτικών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Δεν πιστεύω ότι δεν υπάρχει ανάμεσά μας αναπληρωτής εκπαιδευτικός, ο οποίος με κάποιο τρόπο να μην ταυτίστηκε με την ιστορία που ακούσαμε από το Γεράσιμο, την ιστορία, δηλαδή, περιπλανώμενων εκπαιδευτικών -αν θυμάμαι καλά πρέπει ο Γεράσιμος να γνώρισε όλη την Ελλάδα, ορεινή, νησιωτική, από το Νευροκόπι στην Αμοργό, στην Αμαλιάδα, στα Γρεβενά, για να καταλήξει τελικά με επιμονή και υπομονή σε αυτό το οποίο έπρεπε το ελληνικό κράτος να του είχε προσφέρει εξαρχής: ένα μόνιμο διορισμό σε ένα σχολείο και να μπορεί να ξέρει ότι θα έχει συνέχεια στην επαγγελματική του διαδρομή, αλλά συνέχεια και στην προσωπική του ζωή.

Και μιας και μιλάμε για προσωπική ζωή, θέλω να τονίσω πόσο μεγάλη σημασία αποδίδουμε, και η Υπουργός -το έχουμε συζητήσει πολλές φορές- και όλη η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, στον πολύ σημαντικό θεσμό -ακούσαμε εξάλλου τις ευεργετικές του επιπτώσεις- της επέκτασης του ολοήμερου σχολείου.

Μία επέκταση την οποία θέλουμε να κάνουμε και θα κάνουμε πράξη για όλα τα σχολεία της χώρας, καθώς είναι αυτή η οποία επιτρέπει, διευρύνοντας το σχολικό ωράριο, να διδάσκουμε περισσότερα πράγματα στα παιδιά μας, διότι η επέκταση του ολοήμερου σχολείου δεν ισοδυναμεί με «πάρκινγκ παιδιών».

Ισοδυναμεί με δημιουργικό και γόνιμο εκπαιδευτικό χρόνο προσθέτοντας, όμως, και πολύ σημαντικές διεξόδους σε εργαζόμενες οικογένειες και ιδίως σε εργαζόμενες μητέρες, οι οποίες μπορούν να αισθάνονται ότι μπορούν να παραλάβουν το παιδί τους από το σχολείο αργότερα από το προγραμματισμένο, έχοντας όμως την ασφάλεια -θα το τονίσω αυτό- ότι στο σχολείο διεξάγεται ένα ουσιαστικό εκπαιδευτικό έργο.

Χαίρομαι που υπάρχει ικανοποίηση από αυτά τα οποία λέω. Εξάλλου το σχολείο είναι για χαμόγελο και για γέλιο. Και προσφέρει χαρά. Και ευχαρίστηση σε όσους συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Και αναρωτιέμαι, γιατί ξέρετε, αυτή είναι η ομορφιά της Δημοκρατίας, να μπορούμε να δεχόμαστε όλες τις απόψεις και να διαχειριζόμαστε κάθε κατάσταση. Αναρωτιέμαι μερικές φορές αν η προηγούμενη κατάσταση στην Παιδεία ήταν πραγματικά για γέλια ή για κλάματα.

Ειδικά όταν μιλούσαμε για επιλογές, όπως η δημιουργία τμημάτων μέσα σε μια νύχτα, χωρίς καμία απολύτως αξιολόγηση για τα πανεπιστήμια μας. Ή την αφόρητη ανοχή στην παραβατικότητα εντός των πανεπιστημιακών χώρων. Αυτό δεν ήταν για γέλια. Για κλάματα ήταν.

Είμαστε με τις βιβλιοθήκες και όχι με τις βαριοπούλες. Το αποδείξαμε στην πράξη. Αλλά δεν ήταν μόνο οι παρεμβάσεις που κάναμε στα πανεπιστήμιά μας. Ο τελευταίος νόμος-πλαίσιο τον οποίον ψηφίσαμε, έδωσε τη δυνατότητα, επιτέλους, στα πανεπιστήμιά μας να χειραφετηθούν από τον ασφυκτικό έλεγχο του Υπουργείου Παιδείας.

Είχα την ευκαιρία πριν από λίγες μέρες να βρεθώ στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και έμεινα εντυπωσιασμένος, όχι μόνο από τις κτιριακές υποδομές, αλλά κυρίως από τη δημιουργικότητα του εκπαιδευτικού προσωπικού, να αναδείξουν τη σημασία ενός περιφερειακού πανεπιστημίου το οποίο βρίσκεται σε μία κρίσιμη περιοχή για τη χώρα και κυρίως να διασυνδέσουμε, επιτέλους, τη δουλειά που γίνεται στο πανεπιστήμιο με την τοπική οικονομία.

Διότι δεν νοείται σήμερα πανεπιστήμιο, το οποίο να μη συνδέεται με κάποιον τρόπο με την τοπική οικονομία και δε νοείται πανεπιστημιακή έρευνα η οποία να μην έχει κάποιο αντίκρισμα οικονομικό και αναπτυξιακό. Όλα αυτά γίνονται πράξη.

Όπως γίνεται πράξη, κυρίες και κύριοι, και η πολύ μεγάλη σημασία που προσωπικά αποδίδω στην κατάρτιση, στη μεταλυκειακή εκπαίδευση και σε όλους όσοι δεν επιλέγουν να ακολουθήσουν το δρόμο της ανώτατης εκπαίδευσης. Νομίζω ότι η ιστορία του Παναγιώτη, την οποία ακούσαμε, 46 ετών, αποφάσισε να αποκτήσει δεξιότητες ψηφιακού marketing σε ένα δημόσιο ΙΕΚ, παίρνοντας ξανά τον έλεγχο της ζωής του στα χέρια του και αποδεικνύοντας ότι η γνώση είναι μία συνεχής διαδικασία, η οποία δεν σταματά ποτέ και την οποία το κράτος έχει υποχρέωση να μπορεί να παρέχει ανεξαρτήτως ηλικίας.

Γιατί τελικά, κυρίες και κύριοι, η παιδεία ήταν, είναι και θα είναι ο μεγάλος ιμάντας κοινωνικής κινητικότητας. Ειδικά το δημόσιο σχολείο, το δημόσιο πανεπιστήμιο είναι αυτό το οποίο πρέπει να δίνει ευκαιρίες σε κάθε Ελληνίδα, σε κάθε Έλληνα να μπορούν να κάνουν πράξη τα όνειρά τους, ανεξαρτήτως οικονομικών δυνατοτήτων, ανεξαρτήτως κοινωνικής κατάστασης, όλοι πρέπει να έχουν ευκαιρία στην προκοπή. Αυτό πρεσβεύει η μεγάλη λαϊκή φιλελεύθερη Νέα Δημοκρατία, αυτό κάνουμε πράξη με την εκπαιδευτική μας πολιτική.

Το έργο αυτό δεν σταματά εδώ. Έχουν γίνει πολλά πράγματα και νομίζω ότι αυτό είναι κάτι το οποίο θα μας το πιστώσουν όλοι οι καλόπιστοι επικριτές μας και αυτοί οι οποίοι δεν ψηφίζουν την παράταξή μας.

Έχει γίνει μια σημαντική δουλειά στο Υπουργείο Παιδείας, όμως οι μεταρρυθμίσεις και οι αλλαγές αυτές παίρνουν χρόνο να ριζώσουν. Παίρνουν χρόνο να υλοποιηθούν. Ταυτόχρονα, όμως, η ζωή και ο παγκόσμιος ανταγωνισμός δεν σταματούν, για αυτό και οι αλλαγές στην παιδεία ουσιαστικά δεν σταματούν ποτέ.

Όπως η γνώση προχωρά, το ίδιο τολμηρά πρέπει να προχωρούμε και στις δυνατότητές μας να μεταλαμπαδεύουμε αυτή τη γνώση αλλά και τις νέες δεξιότητες στα παιδιά μας. Ξεκινώντας από τη μικρή ηλικία και καταλήγοντας τελικά στους φοιτητές μας.

Διότι το σχολείο -το ξέρετε πολύ καλύτερα από μένα- μετατρέπεται από έναν οργανισμό στον οποίο υπήρχε μία μονόπλευρη, στείρα μεταφορά γνώσης, συχνά παθητικής, με τη μορφή παπαγαλίας, σε ένα πολύ πιο δημιουργικό χώρο, ο οποίος αναπτύσσει όχι μόνο την κριτική σκέψη, αλλά και δεξιότητες οι οποίες θα είναι απολύτως απαραίτητες για την επιτυχία στη ζωή.

Σκεφτείτε, ζούμε ήδη σε μία εποχή που ένας αλγόριθμος μπορεί να γράψει, το λέω για τους μαθητές και τους φοιτητές μας, οποιαδήποτε εργασία με ένα τρόπο τόσο πειστικό, που ενδεχομένως ένας καθηγητής να μην μπορεί να ξεχωρίσει αν την εργασία τη γράψατε εσείς οι ίδιοι ή αν την έγραψε ένας υπολογιστής. Αυτές είναι οι νέες προκλήσεις τις οποίες θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε.

Την ίδια στιγμή, αναλογιστείτε και πρέπει να το σκεφτόμαστε πάντα όσους μας ενδιαφέρει η παιδεία, ότι το παιδί το οποίο θα μπει στο δημοτικό το 2023 θα τελειώσει το σχολείο το 2035. Θα τελειώσει το λύκειο το 2035, μετά από 12 χρόνια. Σκεφτείτε, λοιπόν, λίγο, πως πρέπει να σκεφτούμε αλλά και να προγραμματιστούμε για ένα κόσμο ο οποίος αλλάζει ραγδαία.

Και έχουμε πολλά βήματα ακόμα να κάνουμε, δεν είμαστε ικανοποιημένοι, παραδείγματος χάρη, αγαπητή μου Νίκη, ακόμα από τα αποτελέσματα της χώρας μας στους διαγωνισμούς της PISA. Πρέπει να βελτιωθούμε, πρέπει να είμαστε συγκρίσιμοι και πιο ανταγωνιστικοί σε σχέση με άλλες χώρες.

Έχουμε μια ιδιαίτερη πρόνοια για τα παιδιά τα οποία χρειάζονται ιδιαίτερα υποστήριξη. Τα παιδιά με ιδιαίτερες δεξιότητες τα οποία και αυτά πρέπει να τα υποστηρίξουμε, γιατί κανένας δεν πρέπει να μείνει πίσω σε αυτή την εκπαιδευτική διαδικασία.

Το σχολείο δεν μπορεί να είναι μόνο ένας χώρος γνώσης, αλλά πρέπει να είναι κι ένας χώρος χαράς και ψυχικής υγείας. Γι’ αυτό και αποδίδουμε τόσο μεγάλη σημασία και στις προσλήψεις ψυχολόγων, έτσι ώστε να γνωρίζουμε ότι αυτό το οποίο μας έρχεται ενδεχομένως ως μια μάστιγα και πρέπει να είμαστε έτοιμοι να το αντιμετωπίσουμε, που είναι τα θέματα ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων, θα μπορούν πρώτα και πάνω απ’ όλα να διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν στο φυσικό τους χώρο, που είναι το σχολείο.

Στα πανεπιστήμιά μας, έχουμε ακόμα πολλή δουλειά να κάνουμε ώστε πραγματικά να γίνουν κέντρα γνώσης και κέντρα αριστείας. Να συνάψουν σχέσεις όπως ήδη το κάνουν, με κορυφαία ξένα ακαδημαϊκά ιδρύματα, να ανοίξουν τα πανιά τους, να προσελκύσουν φοιτητές από το εξωτερικό.

Διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η παιδεία εκτός από εργαλείο γνώσης είναι κι ένας σημαντικός αναπτυξιακός βραχίονας. Έχω πει πολλές φορές ότι πρέπει να δούμε την Ελλάδα ως περιφερειακό εκπαιδευτικό κέντρο, πρέπει να μπορούμε να προσελκύουμε φοιτητές και όχι να διώχνουμε φοιτητές.

Και τα δημόσια πανεπιστήμια, κυρίως με τα ξενόγλωσσα προγράμματά τους αρχίζουν και αντιλαμβάνονται τις τεράστιες ευκαιρίες που παρουσιάζονται στον τομέα αυτό. Κατά συνέπεια, ένα σημαντικό έργο το οποίο έχει γίνει πρέπει, πρέπει να έχει συνέχεια.

Επιτρέψτε μου, δεν είχα σκοπό να κάνω ιδιαίτερες πολιτικές παρατηρήσεις σε μία εκδήλωση απολογισμού, αλλά δεν θα αντισταθώ στον πειρασμό να σας πω ότι αν υπάρχει ένα πεδίο, όπου οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ της δικής μας παράταξης και της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης σε επίπεδο αντίληψης, σε επίπεδο ιδεοληψιών που έρχονται από το χθες είναι τόσο έντονο είναι ο τομέας της παιδείας.

Η Νέα Δημοκρατία πρέπει να συνεχίσει για να μην ακυρωθεί αυτό το πολύ σημαντικό έργο το οποίο έγινε και να μην επιστρέψουμε σε άλλες εποχές τις οποίες θέλουμε, ανεπιστρεπτί, να αφήσουμε πίσω μας.

Και, πάλι, λοιπόν, και επιτρέψτε μου να κλείσω με αυτό και λυπάμαι που δεν θα μπορέσω να συμμετέχω στην υπόλοιπη εκδήλωση γιατί πρέπει να υποδεχθώ τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο οποίος ήρθε λίγο νωρίτερα στην πατρίδα μας. Kαι πάλι, λοιπόν, θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ στους εκπαιδευτικούς, στους μαθητές, στους γονείς κυρίως, για τον τρόπο με τον οποίο διαχειριστήκατε όλοι μαζί την πρωτοφανή κρίση της πανδημίας.

Ξέρω πόσο δύσκολο ήταν για όλους σας, δεν είναι απλό να κάνουμε τη μεταπήδηση σε τηλεκπαίδευση με την ταχύτητα την οποία την κάναμε, να κρατάμε τα παιδιά στο σπίτι, να κρατάμε τους εκπαιδευτικούς στο σπίτι, να πρέπει να μπαίνεις από ένα υπολογιστή και να κάνεις μάθημα online.

Ήταν μία λύση ανάγκης, όμως την υπηρετήσατε όλοι σας και σας ευχαριστώ από καρδιάς γι’ αυτό το οποίο πετύχατε αυτά τα δύσκολα χρόνια.

Ταυτόχρονα η τηλεκπαίδευση παραμένει μία σημαντική κατάκτηση, λύση ανάγκης, ναι, όταν πέφτει ένα χιόνι να μην ανησυχούμε για το τι θα γίνει αν θα κλείσουν τα σχολεία. Δεν μπορεί ποτέ να υποκαταστήσει τη φυσική εκπαίδευση, είναι, όμως, ένα πάρα πολύ χρήσιμο εργαλείο ακριβώς για τέτοιες περιπτώσεις το οποίο έχουμε πια στη διάθεσή μας.

Οπότε και πάλι θερμά συγχαρητήρια σε όλους όσοι υλοποίησαν αυτή την μεταρρύθμιση, στην ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, στην Υπουργό, στον Υφυπουργό, στην Υφυπουργό, στους Γενικούς μας Γραμματείς, αλλά πρώτα και πάνω από όλα στελέχη της εκπαίδευσης.

Η επιτυχία αυτής της μεταρρύθμισης σας ανήκει και δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει πράξη αν δεν είχε και τη δική σας στήριξη.

Να είστε καλά, συγχαρητήρια και πάλι και πάντα επιτυχίες.